Diskalkuli Türleri ve Bir Kasaba Hikâyesi
Selam dostlar,
Geçen hafta gittiğim küçük bir kasabada tanıştığım insanların hikâyesi bana hem çok şey öğretti hem de diskalkuli üzerine farklı bakış açıları kazandırdı. Bu hikâye, rakamların ve hesaplamaların ötesinde, insanların birbirine nasıl destek olabileceğinin güzel bir örneği oldu.
Kasabaya Yeni Gelen Öğretmen
Kasabanın okuluna yeni bir matematik öğretmeni atanmıştı: Mert. Şehirden gelen, stratejik planlar yapan, derslerinde disiplinli ve sonuç odaklı biriydi. Bir hafta içinde fark etti ki, sınıfta üç öğrenci sürekli matematikte zorlanıyor. Ama bu, “çalışmıyorlar” meselesi değildi. Onlar, **diskalkuli** belirtileri gösteriyordu.
Mert hemen bir çözüm planı yaptı: Öncelikle hangi tür diskalkuliye sahip olduklarını anlamalıydı.
* Biri sayıları zihninde sıralayamıyordu (**sayısal işlemleme güçlüğü**).
* Diğeri çarpım tablosunu ezberleyemiyordu (**hafıza temelli diskalkuli**).
* Bir diğeri ise geometrik şekilleri tanımakta zorlanıyordu (**görsel-uzamsal diskalkuli**).
Mert, her öğrenci için ayrı bir egzersiz planı çıkardı. “Doğru strateji ile bu çocuklar başarabilir” diye düşünüyordu.
Kasabanın Eski Kütüphanecisi
Okulun hemen karşısında, yaşlı bir kütüphaneci olan Elif yaşıyordu. Elif, insanları dinlemeyi, onların duygularını anlamayı seven, empatik biriydi. Mert’in planlarını dinleyince gülümsedi:
“Mert, stratejiler güzel ama bu çocukların önce özgüvenleri yerine gelmeli. Onlar yıllardır ‘matematikte kötüsün’ lafını duyuyor. Önce bu etiketi kaldırmamız lazım.”
Elif, çocukları kütüphaneye davet etti. Onlara matematiği hikâyelerle anlattı:
* Sayıların ormanda yaşayan canlılar olduğunu,
* Çarpmanın ise dostluk kurma oyunu olduğunu,
* Geometrinin ise ev inşa etme sanatı olduğunu…
Çocuklar bu hikâyelerle gülerek öğrenmeye başladı.
Çözüm Odaklılık ve Empatinin Buluşması
Bir akşamüstü, Mert ile Elif kasabanın çay bahçesinde oturdu.
Mert, “Ben onların hangi tür diskalkuliye sahip olduğunu belirledim, adım adım plan yapıyorum. Ama sen onların gözlerindeki korkuyu silmişsin,” dedi.
Elif ise, “Sen veriyi ve analizi getirdin, ben de kalplerine dokundum. İkisi birleşince daha güçlü bir yol oluşuyor,” diye cevap verdi.
O günden sonra dersler farklı yürümeye başladı.
* **Sayısal işlemleme güçlüğü** olan çocuk, Mert’in mantıklı adımlarıyla işlemleri küçük parçalara ayırmayı öğrendi.
* **Hafıza temelli diskalkuli** yaşayan öğrenci, Elif’in şarkılı hikâyeleriyle çarpım tablosunu hafızasına kazıdı.
* **Görsel-uzamsal diskalkuli** sorunu olan çocuk, hem Mert’in şekilleri modelleme yöntemleri hem de Elif’in maket yapma etkinlikleriyle ilerledi.
Kasaba Forumunda Başlayan Tartışma
Bu hikâye kısa sürede kasabanın online forumuna taşındı. Mert, “Diskalkuli tek tip değil, her öğrenci farklı destek almalı” diye yazdı. Elif ise yorum ekledi: “Ve her öğrencinin duygusal dünyasına dokunmak şart.”
Forumda sorular peş peşe geldi:
* “Sizce eğitimde veri odaklı yaklaşım mı yoksa duygusal destek mi daha etkili?”
* “Diskalkuli yaşayan bir çocuğa önce teknik mi öğretilmeli yoksa özgüveni mi güçlendirilmeli?”
* “Bu tür sorunları aileler nasıl daha erken fark edebilir?”
Bu soruların altında onlarca yorum birikti. Bazı erkek kullanıcılar “Somut plan ve ölçülebilir gelişim olmadan ilerleme olmaz” derken, bazı kadın kullanıcılar “Çocuğun önce kaygısı bitmeli, yoksa plan işlemiyor” diye savundu.
Hikâyeden Çıkan Sonuç
Mert’in stratejik ve çözüm odaklı yöntemi, Elif’in empatik ve ilişkisel yaklaşımıyla birleştiğinde sonuçlar gözle görülür şekilde değişti. Birkaç ay içinde bu üç öğrenci matematikten korkmamaya başladı. Notları sadece biraz yükselmişti, ama en önemlisi, artık “Ben yapabilirim” diyorlardı.
Diskalkuli türleri farklı olsa da çözüm tek yönlü olmamalı.
* Sayısal işlemleme güçlüğü Adım adım işlem parçalama, manipülatif materyaller.
* Hafıza temelli diskalkuli Tekrar, hikâyeleştirme, ritim ve müzik.
* Görsel-uzamsal diskalkuli Maketler, çizimler, modellemeler.
Ve tüm bunların yanında, çocuğun kendini değerli hissetmesi için sıcak bir dokunuş, samimi bir gülümseme…
Siz Ne Düşünüyorsunuz?
* Sizce hangi yaklaşım daha etkili olurdu: Mert’in stratejik planları mı, Elif’in empatik yöntemleri mi?
* Diskalkuli ile ilgili kendi çevrenizde gözlemlediğiniz örnekler var mı?
* Eğitim sistemimiz, farklı öğrenme güçlüklerine sahip öğrenciler için yeterince esnek mi?
Kasabanın küçük hikâyesi, aslında büyük bir gerçeği anlatıyor: Farklı bakış açıları birleştiğinde, öğrenme güçlükleri bile aşılabilir. Ve belki de forumlarda başlayan tartışmalar, yarının daha kapsayıcı eğitim modellerine ilham olur.
Selam dostlar,
Geçen hafta gittiğim küçük bir kasabada tanıştığım insanların hikâyesi bana hem çok şey öğretti hem de diskalkuli üzerine farklı bakış açıları kazandırdı. Bu hikâye, rakamların ve hesaplamaların ötesinde, insanların birbirine nasıl destek olabileceğinin güzel bir örneği oldu.
Kasabaya Yeni Gelen Öğretmen
Kasabanın okuluna yeni bir matematik öğretmeni atanmıştı: Mert. Şehirden gelen, stratejik planlar yapan, derslerinde disiplinli ve sonuç odaklı biriydi. Bir hafta içinde fark etti ki, sınıfta üç öğrenci sürekli matematikte zorlanıyor. Ama bu, “çalışmıyorlar” meselesi değildi. Onlar, **diskalkuli** belirtileri gösteriyordu.
Mert hemen bir çözüm planı yaptı: Öncelikle hangi tür diskalkuliye sahip olduklarını anlamalıydı.
* Biri sayıları zihninde sıralayamıyordu (**sayısal işlemleme güçlüğü**).
* Diğeri çarpım tablosunu ezberleyemiyordu (**hafıza temelli diskalkuli**).
* Bir diğeri ise geometrik şekilleri tanımakta zorlanıyordu (**görsel-uzamsal diskalkuli**).
Mert, her öğrenci için ayrı bir egzersiz planı çıkardı. “Doğru strateji ile bu çocuklar başarabilir” diye düşünüyordu.
Kasabanın Eski Kütüphanecisi
Okulun hemen karşısında, yaşlı bir kütüphaneci olan Elif yaşıyordu. Elif, insanları dinlemeyi, onların duygularını anlamayı seven, empatik biriydi. Mert’in planlarını dinleyince gülümsedi:
“Mert, stratejiler güzel ama bu çocukların önce özgüvenleri yerine gelmeli. Onlar yıllardır ‘matematikte kötüsün’ lafını duyuyor. Önce bu etiketi kaldırmamız lazım.”
Elif, çocukları kütüphaneye davet etti. Onlara matematiği hikâyelerle anlattı:
* Sayıların ormanda yaşayan canlılar olduğunu,
* Çarpmanın ise dostluk kurma oyunu olduğunu,
* Geometrinin ise ev inşa etme sanatı olduğunu…
Çocuklar bu hikâyelerle gülerek öğrenmeye başladı.
Çözüm Odaklılık ve Empatinin Buluşması
Bir akşamüstü, Mert ile Elif kasabanın çay bahçesinde oturdu.
Mert, “Ben onların hangi tür diskalkuliye sahip olduğunu belirledim, adım adım plan yapıyorum. Ama sen onların gözlerindeki korkuyu silmişsin,” dedi.
Elif ise, “Sen veriyi ve analizi getirdin, ben de kalplerine dokundum. İkisi birleşince daha güçlü bir yol oluşuyor,” diye cevap verdi.
O günden sonra dersler farklı yürümeye başladı.
* **Sayısal işlemleme güçlüğü** olan çocuk, Mert’in mantıklı adımlarıyla işlemleri küçük parçalara ayırmayı öğrendi.
* **Hafıza temelli diskalkuli** yaşayan öğrenci, Elif’in şarkılı hikâyeleriyle çarpım tablosunu hafızasına kazıdı.
* **Görsel-uzamsal diskalkuli** sorunu olan çocuk, hem Mert’in şekilleri modelleme yöntemleri hem de Elif’in maket yapma etkinlikleriyle ilerledi.
Kasaba Forumunda Başlayan Tartışma
Bu hikâye kısa sürede kasabanın online forumuna taşındı. Mert, “Diskalkuli tek tip değil, her öğrenci farklı destek almalı” diye yazdı. Elif ise yorum ekledi: “Ve her öğrencinin duygusal dünyasına dokunmak şart.”
Forumda sorular peş peşe geldi:
* “Sizce eğitimde veri odaklı yaklaşım mı yoksa duygusal destek mi daha etkili?”
* “Diskalkuli yaşayan bir çocuğa önce teknik mi öğretilmeli yoksa özgüveni mi güçlendirilmeli?”
* “Bu tür sorunları aileler nasıl daha erken fark edebilir?”
Bu soruların altında onlarca yorum birikti. Bazı erkek kullanıcılar “Somut plan ve ölçülebilir gelişim olmadan ilerleme olmaz” derken, bazı kadın kullanıcılar “Çocuğun önce kaygısı bitmeli, yoksa plan işlemiyor” diye savundu.
Hikâyeden Çıkan Sonuç
Mert’in stratejik ve çözüm odaklı yöntemi, Elif’in empatik ve ilişkisel yaklaşımıyla birleştiğinde sonuçlar gözle görülür şekilde değişti. Birkaç ay içinde bu üç öğrenci matematikten korkmamaya başladı. Notları sadece biraz yükselmişti, ama en önemlisi, artık “Ben yapabilirim” diyorlardı.
Diskalkuli türleri farklı olsa da çözüm tek yönlü olmamalı.
* Sayısal işlemleme güçlüğü Adım adım işlem parçalama, manipülatif materyaller.
* Hafıza temelli diskalkuli Tekrar, hikâyeleştirme, ritim ve müzik.
* Görsel-uzamsal diskalkuli Maketler, çizimler, modellemeler.
Ve tüm bunların yanında, çocuğun kendini değerli hissetmesi için sıcak bir dokunuş, samimi bir gülümseme…
Siz Ne Düşünüyorsunuz?
* Sizce hangi yaklaşım daha etkili olurdu: Mert’in stratejik planları mı, Elif’in empatik yöntemleri mi?
* Diskalkuli ile ilgili kendi çevrenizde gözlemlediğiniz örnekler var mı?
* Eğitim sistemimiz, farklı öğrenme güçlüklerine sahip öğrenciler için yeterince esnek mi?
Kasabanın küçük hikâyesi, aslında büyük bir gerçeği anlatıyor: Farklı bakış açıları birleştiğinde, öğrenme güçlükleri bile aşılabilir. Ve belki de forumlarda başlayan tartışmalar, yarının daha kapsayıcı eğitim modellerine ilham olur.