Sakaryali
Active member
New Mexico Üniversitesi'nden toksikolog Matthew Campen, ekibinin yeni bir çalışmanın parçası olarak insan testislerinde mikroplastik bulması karşısında şaşırmadı. Küçük parçacıklar anne sütünde, akciğerlerde ve kanda zaten tespit edilmişti. Şimdi, Dr. Kamp yaparken onları vücudunun her yerinde bulmayı umuyor.
Parçacıklar o kadar küçüktür ki kolayca yutulabilir veya solunabilir. Bilim adamları bunun insan sağlığı üzerinde ne gibi bir etkisi olabileceğinden henüz emin değiller, ancak bazı erken araştırmalar endişeleri artırıyor: 2021'de yapılan bir araştırma, inflamatuar bağırsak hastalığı olan hastaların dışkılarında sağlıklı deneklere göre daha fazla mikroplastik bulunduğunu ortaya çıkardı. Kan damarlarında mikroplastik bulunan kişilerde kalp komplikasyonları riskinin arttığı görüldü.
Maruz kaldığımız mikroplastik parçacıkların çoğunu doğrudan kontrol edemiyoruz; araba lastikleri, gıda, boya ve diğer birçok üründeki malzemelerin tümü plastik parçacıklar üretebiliyor. Ancak uzmanlar, mikroplastikler konusunda endişeleniyorsanız, maruziyeti en aza indirmek için atabileceğiniz basit adımlar olduğunu söylüyor.
Kimyasalların sağlık üzerindeki etkilerini inceleyen San Francisco Kaliforniya Üniversitesi'nden profesör Tracey Woodruff, “Sıfıra ulaşamazsınız, ancak seviyeleri düşürebilirsiniz” diyor.
Mutfaktaki mikroplastikleri azaltın
Mikroplastikler, plastik parçaları parçalandığında veya vücut peelinglerindeki mikro boncuklar gibi belirli ürünlere kasıtlı olarak eklendiğinde oluşur. Mikroplastikler suya ve toprağa karıştığında besin zincirine giriyor.
Yüksek derecede işlenmiş gıdalardan kaçınmak da dahil olmak üzere gıdaya maruz kalmayı azaltmanın birkaç yolu vardır. 16 protein türü üzerinde yapılan bir araştırma, her birinin mikroplastik içerdiğini, ancak tavuk parçaları gibi yüksek oranda işlenmiş ürünlerin gram et başına bunların çoğunu içerdiğini buldu. Araştırmacılar bunun, yüksek oranda işlenmiş gıdaların, gıda üretiminde kullanılan plastik ekipmanlarla daha sık temas etmesinden kaynaklanabileceğini söyledi.
New York'taki Rochester Teknoloji Enstitüsü'nde çevre bilimi profesörü Christy Tyler, “Ne kadar az işlenirse o kadar az plastik olur” diyor.
Plastik ambalajlar raf ömrünü uzatıp kontaminasyona karşı koruma sağlasa da, gıdalarınıza geçebilecek küçük miktarlarda mikroplastikler de üretebilir.
Yiyecek yıkamanın bu mikroplastik parçacıkları azaltıp azaltamayacağını öğrenmek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var. Ama Dr. Woodruff, plastik kaplarını yavaş yavaş cam kaplarla değiştirdiğini söyledi. Plastik kesme tahtalarını ahşap olanlarla değiştirmek de yükünüzü azaltabilir.
Bulaşık makineleri ve mikrodalga fırınlardan kaynaklanan ısı da plastik ürünlerin bozulmasına neden olabilir.
2020 yılında yapılan bir araştırmada araştırmacılar, yumuşak bir plastik olan polipropilenden yapılmış şişelerde bebek maması hazırladılar ve şişelerin ısıtıldığında mikroplastik saldığını keşfettiler. Su sıcaklığı arttıkça mikroplastik konsantrasyonu da arttı. Araştırmanın yazarları, toz gıdanın cam bir kapta hazırlanmasını ve şişeye dökmeden önce soğumaya bırakılmasını önerdi. Benzer araştırmalar, çay demlemek için kullandığınız sıcak suyun, plastik çay poşetlerindeki parçacıkları serbest bırakabildiğini buldu; Uzmanlar bunun yerine kağıt çay poşetleri veya açık çay kullanılmasını öneriyor.
Su arıtma sistemleri, mikroplastik parçacıkların tamamını olmasa da bir kısmını musluk suyundan temizleyebilir. Araştırmalar, şişelenmiş sudaki mikroplastik seviyelerinin genellikle musluk suyundan daha yüksek olduğunu gösteriyor. Bu kirlenmeye kısmen şişeleme işlemi, plastik şişelerin kendisi ve hatta kapağın açılıp kapanması neden olabilir.
Dr. Woodruff, bu ek maruziyetten kaçınmak için yeniden kullanılabilir bir su şişesi kullanacağını söyledi. Ayrıca mikroplastikleri azaltma sertifikasına sahip ev tipi su filtreleri de bulunmaktadır.
Mobilyalara, giysilere vb. maruz kalmanın sınırlandırılması.
Plastik genellikle giysi, yatak takımı ve mobilya yapımında kullanılır. Polyester ve naylon gibi sentetik kumaşlar sürtünme, ısı, ışık ve genel aşınma ve yıpranma nedeniyle aşınabilir ve mikroplastik liflerin dökülmesine neden olabilir. Bu mikroplastik lifler solunduğunda vücutta hareket edebilir ve organlara ve kan dolaşımına girebilir.
Bazı uzmanlar, polipropilen kumaşla kaplanmış koltuk gibi plastik eşyaların doğrudan güneş ışığından korunmasını veya plastik olmayan alternatiflerin tercih edilmesini öneriyor.
Vakumlama da bir fark yaratabilir. Bilim adamları, sık sık elektrik süpürgesinin ev tozundaki mikroplastik miktarını azaltabileceğini buldu. Dr. Tyler, mikroplastikleri emmek için HEPA filtreli bir elektrikli süpürge kullanılmasını öneriyor. Bu filtreler havadaki 0,3 mikrona kadar küçük partikülleri temizleyebilir. (Bazı mikroplastik parçacıklar daha küçük olduğundan en küçükleri hâlâ yakalanamıyor.) Tüy silgi yerine nemli bir bez kullanmanın da mikroplastiklerin iç mekanlarda yayılmasını önlemeye yardımcı olabileceğini söyledi.
Dikkate alınması gereken bir diğer faktör çamaşırdır. Giysilerde kullanılan malzemenin yaklaşık yüzde 60'ının plastikten yapıldığı tahmin ediliyor. Yıkandıklarında bu giysilerden çıkan minik plastik lifler kanalizasyon arıtma tesislerine, nehirlere, denizlere ve sonunda içme suyuna karışabiliyor. Dr., giysilerden çıkan plastik parçacıkların aynı zamanda tüy tutucuya düşebileceğini ve temizlik sırasında solunabileceğini söyledi. Tyler.
Mikroplastikleri çamaşır torbası, top veya çamaşır makinenize takılan özel bir filtreyle yakalamayı deneyebilirsiniz. Ancak bunların ne kadar etkili olduğuna dair kesin bir kanıt yoktur. Uzmanlar, çamaşırları daha az sıklıkta yıkamak, tam çamaşır yıkamak ve asarak kurutmak gibi diğer sağduyulu yaklaşımların da kıyafetlerinizde mikroplastik oluşumunu en aza indirmeye yardımcı olabileceğini söylüyor.
Uzmanlara göre bu önlemler mikroplastiklere maruz kalmanın azaltılmasına yardımcı olabilir, ancak yalnızca belirli bir dereceye kadar. Ve Dr. Tyler, birçok insanın, özellikle de sentetik giysiler ve yüksek oranda işlenmiş yiyecekleri daha ucuz olduğu için satın alanların plastikten tamamen uzak durmasının zor olabileceğini kabul etti. Bu nedenle araştırmacılar hangi plastiklerin insan sağlığına en zararlı olabileceğini bulmaya çalışıyor.
“Doğru kararları verme gücümüz var ama herkesin bu kadar gücü yok” dedi Dr. Tyler. “Bunun bir kısmı, üzerinde kontrol sahibi olduğunuz şeyler konusunda akıllı olmaktır.”
Parçacıklar o kadar küçüktür ki kolayca yutulabilir veya solunabilir. Bilim adamları bunun insan sağlığı üzerinde ne gibi bir etkisi olabileceğinden henüz emin değiller, ancak bazı erken araştırmalar endişeleri artırıyor: 2021'de yapılan bir araştırma, inflamatuar bağırsak hastalığı olan hastaların dışkılarında sağlıklı deneklere göre daha fazla mikroplastik bulunduğunu ortaya çıkardı. Kan damarlarında mikroplastik bulunan kişilerde kalp komplikasyonları riskinin arttığı görüldü.
Maruz kaldığımız mikroplastik parçacıkların çoğunu doğrudan kontrol edemiyoruz; araba lastikleri, gıda, boya ve diğer birçok üründeki malzemelerin tümü plastik parçacıklar üretebiliyor. Ancak uzmanlar, mikroplastikler konusunda endişeleniyorsanız, maruziyeti en aza indirmek için atabileceğiniz basit adımlar olduğunu söylüyor.
Kimyasalların sağlık üzerindeki etkilerini inceleyen San Francisco Kaliforniya Üniversitesi'nden profesör Tracey Woodruff, “Sıfıra ulaşamazsınız, ancak seviyeleri düşürebilirsiniz” diyor.
Mutfaktaki mikroplastikleri azaltın
Mikroplastikler, plastik parçaları parçalandığında veya vücut peelinglerindeki mikro boncuklar gibi belirli ürünlere kasıtlı olarak eklendiğinde oluşur. Mikroplastikler suya ve toprağa karıştığında besin zincirine giriyor.
Yüksek derecede işlenmiş gıdalardan kaçınmak da dahil olmak üzere gıdaya maruz kalmayı azaltmanın birkaç yolu vardır. 16 protein türü üzerinde yapılan bir araştırma, her birinin mikroplastik içerdiğini, ancak tavuk parçaları gibi yüksek oranda işlenmiş ürünlerin gram et başına bunların çoğunu içerdiğini buldu. Araştırmacılar bunun, yüksek oranda işlenmiş gıdaların, gıda üretiminde kullanılan plastik ekipmanlarla daha sık temas etmesinden kaynaklanabileceğini söyledi.
New York'taki Rochester Teknoloji Enstitüsü'nde çevre bilimi profesörü Christy Tyler, “Ne kadar az işlenirse o kadar az plastik olur” diyor.
Plastik ambalajlar raf ömrünü uzatıp kontaminasyona karşı koruma sağlasa da, gıdalarınıza geçebilecek küçük miktarlarda mikroplastikler de üretebilir.
Yiyecek yıkamanın bu mikroplastik parçacıkları azaltıp azaltamayacağını öğrenmek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var. Ama Dr. Woodruff, plastik kaplarını yavaş yavaş cam kaplarla değiştirdiğini söyledi. Plastik kesme tahtalarını ahşap olanlarla değiştirmek de yükünüzü azaltabilir.
Bulaşık makineleri ve mikrodalga fırınlardan kaynaklanan ısı da plastik ürünlerin bozulmasına neden olabilir.
2020 yılında yapılan bir araştırmada araştırmacılar, yumuşak bir plastik olan polipropilenden yapılmış şişelerde bebek maması hazırladılar ve şişelerin ısıtıldığında mikroplastik saldığını keşfettiler. Su sıcaklığı arttıkça mikroplastik konsantrasyonu da arttı. Araştırmanın yazarları, toz gıdanın cam bir kapta hazırlanmasını ve şişeye dökmeden önce soğumaya bırakılmasını önerdi. Benzer araştırmalar, çay demlemek için kullandığınız sıcak suyun, plastik çay poşetlerindeki parçacıkları serbest bırakabildiğini buldu; Uzmanlar bunun yerine kağıt çay poşetleri veya açık çay kullanılmasını öneriyor.
Su arıtma sistemleri, mikroplastik parçacıkların tamamını olmasa da bir kısmını musluk suyundan temizleyebilir. Araştırmalar, şişelenmiş sudaki mikroplastik seviyelerinin genellikle musluk suyundan daha yüksek olduğunu gösteriyor. Bu kirlenmeye kısmen şişeleme işlemi, plastik şişelerin kendisi ve hatta kapağın açılıp kapanması neden olabilir.
Dr. Woodruff, bu ek maruziyetten kaçınmak için yeniden kullanılabilir bir su şişesi kullanacağını söyledi. Ayrıca mikroplastikleri azaltma sertifikasına sahip ev tipi su filtreleri de bulunmaktadır.
Mobilyalara, giysilere vb. maruz kalmanın sınırlandırılması.
Plastik genellikle giysi, yatak takımı ve mobilya yapımında kullanılır. Polyester ve naylon gibi sentetik kumaşlar sürtünme, ısı, ışık ve genel aşınma ve yıpranma nedeniyle aşınabilir ve mikroplastik liflerin dökülmesine neden olabilir. Bu mikroplastik lifler solunduğunda vücutta hareket edebilir ve organlara ve kan dolaşımına girebilir.
Bazı uzmanlar, polipropilen kumaşla kaplanmış koltuk gibi plastik eşyaların doğrudan güneş ışığından korunmasını veya plastik olmayan alternatiflerin tercih edilmesini öneriyor.
Vakumlama da bir fark yaratabilir. Bilim adamları, sık sık elektrik süpürgesinin ev tozundaki mikroplastik miktarını azaltabileceğini buldu. Dr. Tyler, mikroplastikleri emmek için HEPA filtreli bir elektrikli süpürge kullanılmasını öneriyor. Bu filtreler havadaki 0,3 mikrona kadar küçük partikülleri temizleyebilir. (Bazı mikroplastik parçacıklar daha küçük olduğundan en küçükleri hâlâ yakalanamıyor.) Tüy silgi yerine nemli bir bez kullanmanın da mikroplastiklerin iç mekanlarda yayılmasını önlemeye yardımcı olabileceğini söyledi.
Dikkate alınması gereken bir diğer faktör çamaşırdır. Giysilerde kullanılan malzemenin yaklaşık yüzde 60'ının plastikten yapıldığı tahmin ediliyor. Yıkandıklarında bu giysilerden çıkan minik plastik lifler kanalizasyon arıtma tesislerine, nehirlere, denizlere ve sonunda içme suyuna karışabiliyor. Dr., giysilerden çıkan plastik parçacıkların aynı zamanda tüy tutucuya düşebileceğini ve temizlik sırasında solunabileceğini söyledi. Tyler.
Mikroplastikleri çamaşır torbası, top veya çamaşır makinenize takılan özel bir filtreyle yakalamayı deneyebilirsiniz. Ancak bunların ne kadar etkili olduğuna dair kesin bir kanıt yoktur. Uzmanlar, çamaşırları daha az sıklıkta yıkamak, tam çamaşır yıkamak ve asarak kurutmak gibi diğer sağduyulu yaklaşımların da kıyafetlerinizde mikroplastik oluşumunu en aza indirmeye yardımcı olabileceğini söylüyor.
Uzmanlara göre bu önlemler mikroplastiklere maruz kalmanın azaltılmasına yardımcı olabilir, ancak yalnızca belirli bir dereceye kadar. Ve Dr. Tyler, birçok insanın, özellikle de sentetik giysiler ve yüksek oranda işlenmiş yiyecekleri daha ucuz olduğu için satın alanların plastikten tamamen uzak durmasının zor olabileceğini kabul etti. Bu nedenle araştırmacılar hangi plastiklerin insan sağlığına en zararlı olabileceğini bulmaya çalışıyor.
“Doğru kararları verme gücümüz var ama herkesin bu kadar gücü yok” dedi Dr. Tyler. “Bunun bir kısmı, üzerinde kontrol sahibi olduğunuz şeyler konusunda akıllı olmaktır.”