Sakaryali
Active member
61 yaşındaki kadın çamaşır sepetini aldı ve ardından bodrum katına çıkan merdivenlere acımasızca baktı. Tırmanış her geçen gün daha da zorlaşıyor gibiydi. Daha yolun yarısına gelmeden, kalbinin hızla attığını hissedebiliyor ve düzensiz, hızlı nefes alışını duyabiliyordu. Tekrar başının dönmesi ihtimaline karşı tahta tırabzana tutundu. Evinin birinci katına vardığında yükünü bıraktı ve adeta oturma odasındaki kanepenin yumuşak kucağına düştü.
Kadın birkaç ay önce sık sık nefessiz kaldığını fark etti. Kendi ağırlığı olup olmadığını merak etti. Görünüşünden hoşlansa da, her zamanki bakıcısının, Yale Tıp Okulu’ndaki bir tıp grubundan güvendiği bir hemşirenin birkaç kilo verirse mutlu olacağından şüpheleniyordu. Kızı, nefes darlığının birkaç yıl önce kaptığı Covid enfeksiyonunun bir sonucu olabileceğinden korktu.
Sağ bacağı incinmeye başladığında, sonunda pratisyen hekiminin ofisini aradı. Nefes darlığı ve bacak ağrısının birleşimi, hemşirenin hastanın bacağında kopan ve ciğerlerine yerleşen bir pıhtı olduğundan endişelenmesine neden oldu. Onu bacağın ultrason taraması için gönderdi. Kan pıhtısı yoktu, bu bir rahatlamaydı ama yine de nefesi kesilmişti.
Uzun Covid Merkezine Sevk
O andan itibaren neredeyse her hafta bir video konsültasyonu alıyormuş gibi görünüyordu. Her ziyaret, birçok farklı semptomunun en sonuncusuna odaklandı. Bir hafta boyunca o kadar başı döndü ki zorlukla yürüyebildi. Sonraki hafta, son kilo kaybıyla ilgili endişelerini paylaştı: sadece iki haftada 10 pound. Bir başka sefer doktoru hemşiresiyle çalışırken gördü. Doktor, birbirine bağlı bilgisayarlarının ötesinde ona baktığında, baş dönmesinin yeterince su içmemekten kaynaklanabileceğini öne sürdü. Nefes darlığı ve hızlı kalp atışı muhtemelen egzersiz eksikliğinden kaynaklanıyordu. Bir sonraki video ziyaretinde hemşiresi, Postural Ortostatik Taşikardi Sendromunun kısaltması olan POTS olabileceğini söyledi. Nadir görülen bu hastalıkta, hastalar ayağa kalktıklarında kalp atışlarının hızlandığını veya taşikardi yaşadıklarını hissederler. Bazen hastalarda bir Covid enfeksiyonundan iyileştikten sonra ortaya çıkar.
Her yeni talepte daha fazla test yapıldı. Ultrasonları ve göğüs röntgenleri vardı; bir ekokardiyogram kalbinin normal bir şekilde pompaladığını gösterdi; ve 24 saat boyunca kalp atışlarını izleyen giyilebilir bir cihaz olan Holter monitörü denen bir şey, yalnızca kalbinin zaman zaman hızlı attığını gösterdi. Beyninin MRI’sı, göğsünün CT taraması ve birçok kan testi vardı. Tüm bunlardan sonra, hasta hüsrana uğradı ve kimsenin neden birdenbire birçok yönden kendini bu kadar kötü hissettiğini açıklayamayacağından korktu. Bir nörolog, bir kardiyolog ve Yale’deki Uzun Covid Multidisipliner Bakım Merkezi’ne sevk edildi.
İlk olarak Tıbbi Direktör olduğum Uzun Covid Merkezinde görüldü. O nisan sabahı bana sürekli nefes nefese kaldığını söyledi. Kasiyer olarak işini bırakmak zorunda kaldı. Hızlı düşüşünü anlatırken gözleri parladı. Kalbi ve ciğerleri zaten kapsamlı bir şekilde incelenmişti ve tek anormallik Holter monitör testinde bulundu. Hemşiresi gibi ben de POTS geliştirip geliştirmediğini merak ettim. Kesinlikle POTS, uzun süreli Covid hastalarında düzenli olarak gördüğüm bir şeydi. Yakın tarihli bir çalışma, hastaların yüzde 14’e kadarının Covid-19’dan iyileştikten sonra POTS geliştirdiğini tahmin ediyor.
Bu bozukluk sözde aktif duruş testi ile teşhis edilebilir. Bu test, hastanın sırtüstü yatarken ve ardından 10 dakika ayakta dururken kalp atış hızını ve kan basıncını izler. POTS, kan basıncı sabit kaldığında ve kalp hızı dakikada en az 30 atış arttığında teşhis edilir.
Hasta testi aldığında, sadece birkaç dakika sonra başı döndü ve nefes darlığı çekti, bu nedenle testin erken durdurulması gerekti. Kalp atış hızı 101’den 140’a yükselmişti. POTS tam olarak açıklığa kavuşturulmadı, ancak bunun otonom sinir sisteminde bir yaralanma olduğu varsayılıyor. Normalde ayakta durmak, bacaklardan ve vücudun alt kısmından kalbe giden kan akışında hızlı bir artışa neden olarak, kanın üst vücut ve beyne yeniden dağıtılmasını sağlar. POTS ile bu olmaz ve beyne yeterince kan almak için kalbin daha hızlı atması gerekir – genellikle çok daha hızlı. Bu hastada da, diğer birçok gördüğüm hastada olduğu gibi, kalp atışındaki artış yetersizdi ve hasta kendini sersemlemiş hissediyordu. POTS genellikle viral bir enfeksiyondan sonra ortaya çıkar. Yardımcı olabilecek ilaçlar olsa da, tedavinin ilk basamağı vücudunuzun tuttuğu su miktarını artırmak ve kanın alt ekstremitelerinizden kalbe geri taşınmasına yardımcı olmak için kompresyon giysileri kullanmaktır.
Bu hastanın tüm semptomlarının POTS’dan kaynaklanıp kaynaklanmadığından emin değildim, ancak POTS’u tedavi etmenin doğru ilk adım olduğunu düşündüm. Onu daha fazla su içmeye teşvik ettim ve ona gerekli kıyafetleri verdim. İki hafta sonra, kalbinin hala hızlı attığını söylediğinde, kalp atış hızını yavaşlatmak için ilaç almaya başladım.
Birkaç hafta sonra ofise döndü. Kalbinin düzeldiğini söyledi ama kilo verdi: “Aynaya baktığımda yüzümü neredeyse tanıyamıyorum.” Normalde kalın, yuvarlak yanakları düz ve çökük görünüyordu. Üç ayda 25 kilo vermişti. Bu beni durdurdu. Kilo kaybı, POTS’un yaygın bir semptomu değildi. Teşhisi yanlış mı anladım?
Önemli bir adım atlandı
Aniden semptomları tamamen farklı bir biçim aldı. Onu merkezimize sevk eden doktorların semptomlarının uzun süredir Kovid hastalığının bir sonucu olduğunu düşündüklerine dayanarak vakası hakkında varsayımlarda bulundum. Ama gerçekte hiçbirimiz Long-Covid’e yakalanıp yakalanmadığını gerçekten bilmiyorduk. Mevcut semptomları haftalar, aylar ve hatta yıllar önceki bir Kovid enfeksiyonuna bağlayan kesin bir test yok. Viral enfeksiyondan kurtulan semptomların ilk yayınlanan raporları, virüsün Amerika Birleşik Devletleri’ne gelmesinden sadece aylar sonra, Nisan 2020’de geldi. Ve o zamandan beri çok çeşitli semptomlar ortaya çıktı. Ancak semptomlar ile şüphelenilen neden arasındaki bağlantı geçiciydi. Sadece hastanın deneyimi bir bağlantıyı gösterir. Ancak kesin testlerin bulunmadığı pek çok durumda olduğu gibi, bu teşhis ancak diğer olasılıklar dışlandıktan sonra konulabilir. Bu hastayı gördüğümde, bu önemli adımı atladım.
Bu, kalbi hızlı atan, herhangi bir eforla nefes darlığı çeken ve hızla kilo veren orta yaşlı bir kadındı – hipertiroidizm olarak bilinen bir durum olan tiroid hormonu aşırı yüklenmesinin klasik bir belirtisi. Boyundaki bu küçük bez, vücudun metabolizmasını kontrol eden karmaşık bir sistemin parçasıdır. Çok fazla tiroid hormonu salgılandığında, sanki biri gaz pedalına basmış ve yavaşlamamış gibi vücudun motoru çalışır. Aşırı aktif bir tiroidin tüm semptomlarına sahipti ve onu henüz görmemiştim. Onları ofisimin sonundaki laboratuvara gönderdim. Birkaç saat içinde vücudunun bu hormonlarla dolup taştığı anlaşıldı.
Pozitif aktif durum testine rağmen muhtemelen POTS olmadığını ve bunun yerine bir tiroid bozukluğu geliştirdiğini açıklamak için hastayı hemen aradım. Bu genellikle, antikorların tiroid reseptörlerine bağlandığı, bu normal hücreleri istilacılara saldırmakla karıştırdığı ve hormonlarının neredeyse sabit bir şekilde salınmasını tetiklediği Graves hastalığı adı verilen bir otoimmün durumun sonucudur. Graves’in teşhisi doğrulanmadan önce bile hastaya hormon üretimini bloke edecek bir ilaç başlandı.
Son 20 yılımı teşhis hataları hakkında yazarak ve düşünerek geçirdim. Ve bunun nasıl olduğunu anlıyorum. Tıpta çoğu teşhis bir tanıma süreciyle yapılır. Bir şeyi görürüz, onu tanırız ve gördüğümüze göre hareket ederiz. Çoğu zaman haklıyız. Çoğunlukla. Bu hastadan masamda durması için bir fotoğraf istedim. Akla gelen ilk tanının asla tek dikkate alınamayacağını hatırlatmayı umuyorum.
Hasta bu ilaçları aldığından beri çok daha iyi durumda. Kalp atış hızı düştü ve bodrumda merdiven çıkmak kolaylaşıyor. Bana kilo vermeyi bıraktığını ama elmacık kemikleri tekrar kaybolmaya başlayana kadar gerçekten kendinde olmayacağını söylüyor.
Lisa Sanders, MD, dergi için bir yazardır. En son kitabı Teşhis: En Şaşırtıcı Tıbbi Gizemleri Çözmek. Paylaşmak için çözülmüş bir vakanız varsa ona [email protected] adresinden yazın.
Kadın birkaç ay önce sık sık nefessiz kaldığını fark etti. Kendi ağırlığı olup olmadığını merak etti. Görünüşünden hoşlansa da, her zamanki bakıcısının, Yale Tıp Okulu’ndaki bir tıp grubundan güvendiği bir hemşirenin birkaç kilo verirse mutlu olacağından şüpheleniyordu. Kızı, nefes darlığının birkaç yıl önce kaptığı Covid enfeksiyonunun bir sonucu olabileceğinden korktu.
Sağ bacağı incinmeye başladığında, sonunda pratisyen hekiminin ofisini aradı. Nefes darlığı ve bacak ağrısının birleşimi, hemşirenin hastanın bacağında kopan ve ciğerlerine yerleşen bir pıhtı olduğundan endişelenmesine neden oldu. Onu bacağın ultrason taraması için gönderdi. Kan pıhtısı yoktu, bu bir rahatlamaydı ama yine de nefesi kesilmişti.
Uzun Covid Merkezine Sevk
O andan itibaren neredeyse her hafta bir video konsültasyonu alıyormuş gibi görünüyordu. Her ziyaret, birçok farklı semptomunun en sonuncusuna odaklandı. Bir hafta boyunca o kadar başı döndü ki zorlukla yürüyebildi. Sonraki hafta, son kilo kaybıyla ilgili endişelerini paylaştı: sadece iki haftada 10 pound. Bir başka sefer doktoru hemşiresiyle çalışırken gördü. Doktor, birbirine bağlı bilgisayarlarının ötesinde ona baktığında, baş dönmesinin yeterince su içmemekten kaynaklanabileceğini öne sürdü. Nefes darlığı ve hızlı kalp atışı muhtemelen egzersiz eksikliğinden kaynaklanıyordu. Bir sonraki video ziyaretinde hemşiresi, Postural Ortostatik Taşikardi Sendromunun kısaltması olan POTS olabileceğini söyledi. Nadir görülen bu hastalıkta, hastalar ayağa kalktıklarında kalp atışlarının hızlandığını veya taşikardi yaşadıklarını hissederler. Bazen hastalarda bir Covid enfeksiyonundan iyileştikten sonra ortaya çıkar.
Her yeni talepte daha fazla test yapıldı. Ultrasonları ve göğüs röntgenleri vardı; bir ekokardiyogram kalbinin normal bir şekilde pompaladığını gösterdi; ve 24 saat boyunca kalp atışlarını izleyen giyilebilir bir cihaz olan Holter monitörü denen bir şey, yalnızca kalbinin zaman zaman hızlı attığını gösterdi. Beyninin MRI’sı, göğsünün CT taraması ve birçok kan testi vardı. Tüm bunlardan sonra, hasta hüsrana uğradı ve kimsenin neden birdenbire birçok yönden kendini bu kadar kötü hissettiğini açıklayamayacağından korktu. Bir nörolog, bir kardiyolog ve Yale’deki Uzun Covid Multidisipliner Bakım Merkezi’ne sevk edildi.
İlk olarak Tıbbi Direktör olduğum Uzun Covid Merkezinde görüldü. O nisan sabahı bana sürekli nefes nefese kaldığını söyledi. Kasiyer olarak işini bırakmak zorunda kaldı. Hızlı düşüşünü anlatırken gözleri parladı. Kalbi ve ciğerleri zaten kapsamlı bir şekilde incelenmişti ve tek anormallik Holter monitör testinde bulundu. Hemşiresi gibi ben de POTS geliştirip geliştirmediğini merak ettim. Kesinlikle POTS, uzun süreli Covid hastalarında düzenli olarak gördüğüm bir şeydi. Yakın tarihli bir çalışma, hastaların yüzde 14’e kadarının Covid-19’dan iyileştikten sonra POTS geliştirdiğini tahmin ediyor.
Bu bozukluk sözde aktif duruş testi ile teşhis edilebilir. Bu test, hastanın sırtüstü yatarken ve ardından 10 dakika ayakta dururken kalp atış hızını ve kan basıncını izler. POTS, kan basıncı sabit kaldığında ve kalp hızı dakikada en az 30 atış arttığında teşhis edilir.
Hasta testi aldığında, sadece birkaç dakika sonra başı döndü ve nefes darlığı çekti, bu nedenle testin erken durdurulması gerekti. Kalp atış hızı 101’den 140’a yükselmişti. POTS tam olarak açıklığa kavuşturulmadı, ancak bunun otonom sinir sisteminde bir yaralanma olduğu varsayılıyor. Normalde ayakta durmak, bacaklardan ve vücudun alt kısmından kalbe giden kan akışında hızlı bir artışa neden olarak, kanın üst vücut ve beyne yeniden dağıtılmasını sağlar. POTS ile bu olmaz ve beyne yeterince kan almak için kalbin daha hızlı atması gerekir – genellikle çok daha hızlı. Bu hastada da, diğer birçok gördüğüm hastada olduğu gibi, kalp atışındaki artış yetersizdi ve hasta kendini sersemlemiş hissediyordu. POTS genellikle viral bir enfeksiyondan sonra ortaya çıkar. Yardımcı olabilecek ilaçlar olsa da, tedavinin ilk basamağı vücudunuzun tuttuğu su miktarını artırmak ve kanın alt ekstremitelerinizden kalbe geri taşınmasına yardımcı olmak için kompresyon giysileri kullanmaktır.
Bu hastanın tüm semptomlarının POTS’dan kaynaklanıp kaynaklanmadığından emin değildim, ancak POTS’u tedavi etmenin doğru ilk adım olduğunu düşündüm. Onu daha fazla su içmeye teşvik ettim ve ona gerekli kıyafetleri verdim. İki hafta sonra, kalbinin hala hızlı attığını söylediğinde, kalp atış hızını yavaşlatmak için ilaç almaya başladım.
Birkaç hafta sonra ofise döndü. Kalbinin düzeldiğini söyledi ama kilo verdi: “Aynaya baktığımda yüzümü neredeyse tanıyamıyorum.” Normalde kalın, yuvarlak yanakları düz ve çökük görünüyordu. Üç ayda 25 kilo vermişti. Bu beni durdurdu. Kilo kaybı, POTS’un yaygın bir semptomu değildi. Teşhisi yanlış mı anladım?
Önemli bir adım atlandı
Aniden semptomları tamamen farklı bir biçim aldı. Onu merkezimize sevk eden doktorların semptomlarının uzun süredir Kovid hastalığının bir sonucu olduğunu düşündüklerine dayanarak vakası hakkında varsayımlarda bulundum. Ama gerçekte hiçbirimiz Long-Covid’e yakalanıp yakalanmadığını gerçekten bilmiyorduk. Mevcut semptomları haftalar, aylar ve hatta yıllar önceki bir Kovid enfeksiyonuna bağlayan kesin bir test yok. Viral enfeksiyondan kurtulan semptomların ilk yayınlanan raporları, virüsün Amerika Birleşik Devletleri’ne gelmesinden sadece aylar sonra, Nisan 2020’de geldi. Ve o zamandan beri çok çeşitli semptomlar ortaya çıktı. Ancak semptomlar ile şüphelenilen neden arasındaki bağlantı geçiciydi. Sadece hastanın deneyimi bir bağlantıyı gösterir. Ancak kesin testlerin bulunmadığı pek çok durumda olduğu gibi, bu teşhis ancak diğer olasılıklar dışlandıktan sonra konulabilir. Bu hastayı gördüğümde, bu önemli adımı atladım.
Bu, kalbi hızlı atan, herhangi bir eforla nefes darlığı çeken ve hızla kilo veren orta yaşlı bir kadındı – hipertiroidizm olarak bilinen bir durum olan tiroid hormonu aşırı yüklenmesinin klasik bir belirtisi. Boyundaki bu küçük bez, vücudun metabolizmasını kontrol eden karmaşık bir sistemin parçasıdır. Çok fazla tiroid hormonu salgılandığında, sanki biri gaz pedalına basmış ve yavaşlamamış gibi vücudun motoru çalışır. Aşırı aktif bir tiroidin tüm semptomlarına sahipti ve onu henüz görmemiştim. Onları ofisimin sonundaki laboratuvara gönderdim. Birkaç saat içinde vücudunun bu hormonlarla dolup taştığı anlaşıldı.
Pozitif aktif durum testine rağmen muhtemelen POTS olmadığını ve bunun yerine bir tiroid bozukluğu geliştirdiğini açıklamak için hastayı hemen aradım. Bu genellikle, antikorların tiroid reseptörlerine bağlandığı, bu normal hücreleri istilacılara saldırmakla karıştırdığı ve hormonlarının neredeyse sabit bir şekilde salınmasını tetiklediği Graves hastalığı adı verilen bir otoimmün durumun sonucudur. Graves’in teşhisi doğrulanmadan önce bile hastaya hormon üretimini bloke edecek bir ilaç başlandı.
Son 20 yılımı teşhis hataları hakkında yazarak ve düşünerek geçirdim. Ve bunun nasıl olduğunu anlıyorum. Tıpta çoğu teşhis bir tanıma süreciyle yapılır. Bir şeyi görürüz, onu tanırız ve gördüğümüze göre hareket ederiz. Çoğu zaman haklıyız. Çoğunlukla. Bu hastadan masamda durması için bir fotoğraf istedim. Akla gelen ilk tanının asla tek dikkate alınamayacağını hatırlatmayı umuyorum.
Hasta bu ilaçları aldığından beri çok daha iyi durumda. Kalp atış hızı düştü ve bodrumda merdiven çıkmak kolaylaşıyor. Bana kilo vermeyi bıraktığını ama elmacık kemikleri tekrar kaybolmaya başlayana kadar gerçekten kendinde olmayacağını söylüyor.
Lisa Sanders, MD, dergi için bir yazardır. En son kitabı Teşhis: En Şaşırtıcı Tıbbi Gizemleri Çözmek. Paylaşmak için çözülmüş bir vakanız varsa ona [email protected] adresinden yazın.